Jak nauczyć dziecko samodzielności? 4 zasady, o których mało kto mówi
Ogromna ilość wiedzy, która powszechnie dostępna jest w Internecie i nie tylko umożliwia nam poznanie i wdrożenie wiele skutecznych technik, które pozwalają nam wychować dziecko w prawidłowy sposób. Jedną z ważniejszych rzeczy, którą rodzice chcą nauczyć swoją pociechę to samodzielność. Ta cecha nie dość, że odciąża rodziców w codziennych obowiązkach, to jeszcze ma duży wpływ na rozwój, a także późniejsze życie maluszka. Jak nauczyć dziecko samodzielności? Poznaj 4 fundamentalne zasady, o których mało kto mówi, a są niezwykle skuteczne.
Dla wielu rodziców zmagania mające na celu pielęgnowanie samodzielności oraz indywidualności dziecka okazują się dość trudnym wyzwaniem. Oczywiście mamy świadomość tego, że rozwój niezależności jest niemal podstawą prawidłowego rozwoju, jednak często mamy problem z właściwym wyegzekwowaniem takiego zachowania.
Istnieje sporo czynników, które hamują rodziców przed nauką nowych umiejętności dziecka. To między innymi:
- • Brak stosownej wiedzy;
- • Lęk, że pociecha może zrobić sobie krzywdę;
- • Nieudane próby dziecka;
- • Brak wyrozumiałości;
- • Ignorowanie potrzeby nauki (przecież ma jeszcze czas).
Przez powszechnie popełniane błędy myślimy, że konieczna jest nasza stała obecność przy dziecku i tak naprawdę utrudniamy sobie zadanie, aby mogło stać się samodzielne. Jak się niestety okazuje niezależność to główny składnik poczucia własnej wartości. Pomaga także w kształtowaniu nawyku dokonywania wyborów i wyrażania własnego zdania.
Czym jest samodzielność?
Na samym początku wyjaśnijmy, o co tak naprawdę walczymy. Czym jest ta samodzielność, która spędza nam nierzadko sen z powiek. Otóż każdy może interpretować ją indywidualnie. Dla jednych rodziców jest to umiejętność radzenia sobie z codziennymi sytuacjami i obowiązkami (mycie naczyń, samodzielne ubieranie się, korzystanie z toalety).
Dla innych będzie to biegłość w nabywaniu nowych umiejętności fizycznych (nauka chodzenia, jazda na hulajnodze, czy rowerze, wiązanie sznurówek, czy posługiwanie się sztućcami), a także psychicznych (nawiązywanie kontaktów, zapamiętywanie, nauka liczenia).
Samodzielność to szerokie pojęcie, które oprócz wyżej wymienionych umiejętności obejmuje tak naprawdę każdą próbę wykonania czegoś samemu, niekoniecznie bez pomocy rodzica.
Samodzielność to nie pozostawienie dziecka samemu sobie
Podkreślmy także bardzo ważną kwestię związaną z nauką samodzielności. Otóż pojęcie to nie powinno być traktowane na równi z rzuceniem malucha na głęboką wodę. Ucząc samodzielności, stawiamy na pomoc. Warto oczywiście wziąć pod uwagę indywidualne cechy oraz tempo rozwoju danego dziecka, dzięki czemu mamy większa pewność, jakim czynnościom może podołać.
To, że pomagamy, nie oznacza oczywiście wyręczania. Spróbuj zachęcać maluszka do samodzielności, a z pewnością nie raz Cię zaskoczy.
Rozwijanie samodzielności i kreatywności dzieci
Rano spieszymy się do pracy, po pracy pędzimy do sklepu po produkty na obiad, załatwiamy wiele innych spraw. Non stop jesteśmy w biegu. Dziecko towarzysząc nam w tym wyścigu, nie ma czasu zawiązać butów, samodzielnie się ubrać, czy zapiać guziki. Często więc wyręczamy dziecko. I tutaj powinna nam zapalić się czerwona lampka, gdyż ze względów pozornej oszczędności czasu kradniemy dziecku możliwość usamodzielnienia się.
Zazwyczaj to obawa o bezpieczeństwo dziecka jest głównym powodem, aby wyręczać go w samodzielności. Podczas wykonywania jakiejś czynności widząc, że sobie nie radzi odruchem bezwarunkowym, jest wyręczenie go.
W takich sytuacjach warto odpuścić i jedynie trochę pomagać. Jest to doskonałe rozwiązanie, aby panować nad sytuacją, jednocześnie inicjatywę pozostawiając naszemu maluszkowi. Pamiętajmy, że pierwsze kroki ku samodzielności są niezwykle stresujące i wymagają sporo odwagi i wysiłku.
Jak nauczyć dziecko samodzielności?
Przejdźmy więc do sedna sprawy, czyli jak nauczyć dziecko samodzielności. Zacznijmy od tego, że każdy maluch musi z czasem jej się nauczyć. Podstawową zasadą, aby się to udało, jest najmniej krytykować, a jak najbardziej chwalić. Nikt nie lubi, gdy jest zestawiany z innymi (spójrz po swoim przykładzie), więc pamiętajmy, że to samo czuje też dziecko.
Nie należy także obarczać dziecka swoimi ponadprzeciętnymi ambicjami. Samodzielność to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Cieszmy się z małych sukcesów, zapominając przy tym o popełnionych błędach. Jeżeli wejdzie nam to w nawyk, bardzo szybko dostrzeżemy efekty.
Naszą rolą jest przede wszystkim zapewnienie odpowiednich warunków do nauki samodzielności. Jeżeli dziecko wykazuje chęć pomocy przy sprzątaniu, gotowaniu, czy innych czynnościach pozwólmy mu na to. Przygotuj bezpieczne narzędzia, którymi będzie mogło się posługiwać. To samo dotyczy innych aktywności na każdym polu życiowym. Jakie rady są jeszcze niezwykle ważne?
Minimum pomocy – maksimum wsparcia
Wiemy o tym, że musimy dziecku ufać i wspierać go niezależnie od sytuacji. Co jednak zrobić wtedy, gdy jesteśmy niemal pewni, że sobie nie poradzi? Najgorsze co możemy zrobić to powiedzieć coś w stylu: „nie rób tego, nie dasz sobie rady”.
Zamiast tego lepiej zaoferować najmniejszą możliwą pomoc tak, aby dziecko czuło, że jednak to ono ma kontrolę nad sytuacją i udało się mu zrealizować dane zadanie. Doskonale będzie zdawało sobie sprawę z tego, że dana czynność została wykonana z naszą pomocą, jednak już będzie rozwijać w sobie poczucie samodzielności.
Maluszek powinien wiedzieć, że zawsze w razie potrzeby może poradzić i poprosić o pomoc rodziców, a my jesteśmy gotowi służyć radą i podać pomocną dłoń w dowolnej chwili.
Strach to zły motywator
Przerażająca większość rodziców w sytuacjach podwyższonego ryzyka ostrzega swoje pociechy słowami „nie biegnij, bo się przewrócisz”, „nie dotykaj tego, bo się ubrudzisz”, „nie wchodź tam, bo spadniesz”.
Pomijając to, że takie słowa mają olbrzymi wydźwięk w psychice dziecka i często powtarzane mogą zakorzenić się w główce i kiełkować w późniejszych latach, zabijają dzieciństwo, kreatywność oraz pozbawiając dziecko możliwości doświadczania i chęci ryzyka, to nie mają nic wspólnego z nauką samodzielności.
Zamiast tego wystarczy powiedzieć „uważaj”. „Uważaj, bo może Ci to spaść na nóżkę”, „bądź ostrożny, bo możesz się poparzyć” – prawda, że ma to o wiele lepszy wydźwięk?
Jednym słowem informujmy o zagrożeniach, ale wspierajmy w działaniach. Strach to słaby doradca i na pewno nie pomoże tutaj w niczym.
Włącz dziecko w codzienne domowe obowiązki
Kolejną niby oczywistą zasadą, na którą mało kto zwraca uwagę, jest zachęcenie dziecka do uczestniczenia w codziennym życiu. Nic tak świetnie nie buduje relacji z rodzicami oraz wzmacnia poczucie własnej wartości jak pomoc w wykonywaniu domowych obowiązków.
Na pierwszy rzut możemy wziąć pokój dziecka. To doskonały materiał na naukę samodzielności i odpowiedzialności od najmłodszych lat. Przypominajmy dziecku o tym, aby po każdej zabawie odkładały przedmioty na własne miejsce.
Oprócz tego nie bójmy się pomocy dziecka w kuchni. Może nie ugotuje za nas dobrego obiadu, ale zajmę się czymś pożytecznym, podpatrzy jak rodzic sobie radzi z przyrządzaniem potraw, a przede wszystkim spędzicie razem piękne chwile. To o wiele lepsze rozwiązanie niż włączenie dziecku telewizji, lub wręczenie smartfona.
Zachęcaj do wyrażania własnej opinii
W ciągu całego dnia istnieje wiele sytuacji, w których możemy zaoferować dziecku bezpieczną przystań na sformułowanie własnych myśli, zdania i opinii. Począwszy od ulubionego smaku soku, po omawianie zachowań ludzkich i wiadomości zasłyszanych w telewizji.
Oczywiście nie chodzi o to, aby dziecko podejmowało decyzję na temat tego, czy ma iść dzisiaj do szkoły, a o to, aby zachęcić je do samodzielnego myślenia, kształtowania i wyrażania opinii na dany temat. Ważne jest również podkreślenie, że jego opinia jest ważna i wytłumaczenie, że nie ma nic złego w tym, że mamy odmienne od siebie zdania.
Podsumowanie
Nauka samodzielności to szalenie ważna kwestia, na którą powinni zwrócić uwagę rodzice. Przyda się ona z pewnością w dorosłym życiu podczas walki z codziennymi obowiązkami. Wówczas o wiele łatwiej będzie podejmować samodzielne decyzje, wyrażać opinie i bronić ich.
Jeżeli chcesz ukształtować w dziecku pewność siebie i pomóc mu małymi kroczkami się usamodzielnić to już dziś pozwól mu decydować o sobie i wprowadź wyżej przedstawione punkty. Za kilka lat, na pewno Ci podziękuje! Daj znać, jak nauka samodzielności przebiega u Was i co o tym sądzisz w komentarzu.
